نشانه ی مرغوبیت پته
لغت پته در زمانهای گذشته به معنای گذرنامه و جواز بود .
اما این کلمه در چند دهه‌ی اخیر از سر زبان‌های مردم کشور ایران افتاد و به جای آن از کلمه‌ی (پاسپورت) که معنای خروج از کشور و اقامت کردن در کشور دیگری را داشت، استفاده شد .
اما لغت پته معنای دیگری هم دارد که طبق نظر کارشناسان علوم فلسفه، وسیله‌ای بوده است که در نقطه به نقطه‌ی جوی‌های آب تعبیه می‌کردند .
با این کار آب در پشت این وسیله جمع می‌شد .
در گذشته مردم برای داشتن آب ، پته‌ای در جوی‌های آب قرار می‌دادند و مقداری از آب را به سمت حوضچه‌ها و محل ذخایر آب خانه‌ها هدایت می‌کردند تا اهالی دهکده از این آب برای مصارف شخصی استفاده کنند .
گفته می‌شود که در آن سال‌ها به هنگام خشکسالی و کمبود آب، عده‌ای وجود داشتند که برای تامین آب مصرفی خود، به حریم دیگران تجاوز می‌کردند و آب مصرفی روزانه‌ی آن‌ها را برای خود به غارت می‌بردند .
این افراد در هنگام شب ، در داخل جوی آب پته‌ای می‌گذاشتند تا حرکت آب متوقف شود و با خیال راحت در ظروفی که همراهشان بود آب پر کرده و با خود می‌بردند .
در آن وقت شب دزدی آن ها لو نمی رفت، اما گاهی فشار زیاد آب باعث می‌شد پته‌ای که در جوی آب قرار داده بودند از جایش درآید و با جریان آب به محله‌های دیگر برود و در این هنگام اهالی آن محله پته را روی آب مشاهده می‌کردند و متوجه می‌شدند که عده ای در حال دزدیدن آب هستند .
سپس با فریاد و سر و صدا همه‌ی اهالی دهکده را با خبر می‌ساختند .
این عمل رفته‌رفته ضرب‌المثل شد و بر سر زبان‌ها افتاد و در حقیقت اشاره به فردی دارد که رازش برملا شود .
پته روی آب افتادن یعنی لو رفتن کار کسی که سعی داشت مخفیانه آن را انجام دهد. (فلانی پته اش روی آب افتاد) یعنی اسرار مگویش فاش و برملا گردید .
فاش شدن اسرار
هرگاه سر و راز کسی فاش شود از این ضرب المثل استفاده کرده و می گویند : «فلانی پته اش روی آب افتاد» یعنی اسرارش فاش و برملا گردید .
همین پته کسی را روی آب ریختن یک شخص با گفتن راز هایش می تواند منجر به اختلافات شدیدی شود که گاهی نیز جبران ناپذیره، هم چنین این کار می تواند باعث آسیب زدن به اطرافیان و تیره شدن بسیاری از روابط گردد .
به همین دلیل فاش شدن هر رازی می تواند به نفع یا ضرر اطرافیان باشد، هوشمندی هر کدام از ما می تواند به تشخیص این امر کمک کند و در صورت لزوم هر کدام از ما باید تصمیم بگیریم که با فاش کردن یا نکردن راز یک نفر از آسیب رسیدن به دیگران و حتی خود آن شخص جلوگیری کنیم .
خلاصه
در زمانهای قدیم برای مشخص کردن نامرغوب بودن نوع پته آن را در آب می انداختن و اگر پته رنگ پس می داد مشخص می شد که جنس پته نامرغوب است و راز آن برملا می شد و این گونه بود که پته کسی را روی آب انداختن مثل شد.
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.