تفاوت نخ گیاهی و شیمیایی

پته کرمان در طرح ها و رنگ های متنوع دوخته شده است.

تمامی دوخت ها و رنگ آمیزی ها بر اساس اصول پته دوزی اجرا شده است.

رنگ آمیزی روی شالها با رنگهای مختلف کاملا متفاوت می باشد و هر رنگ آمیزی با توجه به رنگ شال و با اصول پته دوزی انجام می شود .

بعد از اجرای درست دوختها ،رنگ آمیزی مهمترین مقوله در پته دوزی می باشد.که متاسفانه بعضی ها با زیر پا گذاشتن اصول رنگ آمیزی در پته اصل آن را به دست فراموشی سپرده اند.

[highlight-red bcolor=”#c600c7″ align=”right” ]برای رنگرزی پته دو شیوه اصلی رنگرزی وجود دارد.[/highlight-red]

اولین روش استفاده از رنگ های طبیعی بوده و شیوه دیگر استفاده از رنگ های آنیلین و جوهری می باشد.

خود رنگرزی به شیوه طبیعی هم به دو دسته مجزا تقسیم می شود که شامل رنگرزی با استفاده از رنگ های گیاهی و رنگرزی با استفاده از رنگهای حیوانی است.

استفاده از شیوه طبیعی برای رنگ کردن پته به دلیل اینکه هزینه بالایی دارد، خیلی مقرون به صرفه نبوده و در قیمت نهایی کار تاثیر زیادی دارد، برای همین پته دوزان ترجیح می دهند، برای پایین آمدن قیمت از این شیوه استفاده نکنند و رنگرزی به شیوه شیمیایی و غیر طبیعی را انتخاب کنند.

رنگرزی پته با استفاده از رنگ های حیوانی و گیاهی کیفیت بالاتری به پته می دهد و اگر رنگرزی به شیوه های اصولی و درست انجام شود باعث می شود رنگ ها ثبات بیشتری داشته باشند.

از طرفی استفاده از رنگ های شیمیایی یا آنیلین کیفیت خیلی بالایی به محصول نخواهد داد و اگر این رنگ ها به صورت مستقیم در مقابل نور خورشید قرار بگیرند به مرور کم رنگ شده و جلوه و قدرت اولین خود را از دست می دهند.

در رنگرزی پته به خصوص اگر پته ها رنگ شده با مواد شیمیایی با استفاده از مواد قلیایی شسته شوند، خیلی زود رنگ باخته و زیبایی خود را به شدت از دست می دهند اکثر پته دوزان حرفه ای ، ترجیح می دهند.

پته های خود را با رنگ های طبیعی رنگ کرده تا هم کیفیت کار و هم اینکه اعتبار و ارزش پته های دوخته شده حفظ گردد.

چگونگی رنگ آمیزی نخ های گیاهی و شیمیایی

یکی از روش های استفاده شده برای رنگرزی پته جوهر آنیلین است که از این روش برای رنگرزی پته نیز استفاده می شود. این روش برای رنگرزی بسیار ساده و ارزان است و با استفاده از جوهر آنیلین کار رنگرزی انجام می شود.

البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که استفاده از جوهر آنیلین برای رنگرزی کیفیت کار را بسیار پایین می آورد.

بنابراین تا حد امکان بهتر است از این شیوه استفاده نشود.

روش گیاهی برای رنگرزی بهترین روش است، اما به دلیل قیمت بالای آن، کمتر از این روش استفاده می شود. برای رنگرزی گیاهی باید ریسه ها را به وسیله تیزاب آهک شسته و با استفاده از روی،سرب ، قلع، زاج سفید ،کلر ، کار دندانه دار کردن ریسه های رنگرزی را انجام داد.

مردم کرمان بیشتر از زاج سفید برای رنگرزی گیاهی استفاده می کنند.

برای این کار ابتدا زاج را در ظرف بزرگی جوشانده تا دانه های آن ته نشین شود، سپس ریسه ها را با مواد این مواد گیاهی در پاتیل هایی بزرگ می جوشانند تا رنگ به صورت یکنواخت به قسمت های مختلف ریسه برسد. در رنگرزی گیاهی از مواد گیاهی مختلفی برای بدست آوردن انواع رنگ ها استفاده می شود:

از زعفران برای بدست آوردن رنگ قرمز استفاده می کنند.
از پوست خشخاش برای بدست آوردن رنگ سبز استفاده می کنند.
برای بدست آوردن رنگ زرد از جوشاندن ریشه درخت توت استفاده می کنند.
از درخت روناس برای بدست آوردن رنگ نارنجی و قرمز استفاده می کنند.
از برگ حنا برای بدست آوردن رنگ قهوه ای استفاده می کنند.
از برگ گردو نیز برای به دست آوردن رنگ خاکستری استفاده می کنند.

برای ثبات رنگ های مورد استفاده در رنگرزی شیمیایی و برای اینکه به سرعت کیفیت خود را در مقابل نور خورشید یا مواد قلیایی از دست ندهند، عموما رنگرزی پته از آب آهک، لیمو و یا زاج برای این هدف استفاده می کنند.

استفاده از لیمو برای ثبات رنگ در پته ها به این علت است که لیمو اسید اسکوربیک و ویتامین ث دارد و این اسید باعث می شود، ثبات رنگی افزایش پیدا کند. برای همین آن را به مواد غذایی منجمد یا کنسرو شده هم اضافه می کنند تا این مواد غذایی رنگشان حفظ شود.