نفیس ترین شال در گذشته

نفیس‌ترین شال‌ها در گذشته از کشمیر تهیه می‌شد اما اکنون باید مواد اولیه را از استرالیا یا اروگوئه تهیه کنیم زیرا پشم ایران زبر است و لطیف نیست.

به دلیل و وجود پشم‌های زبر در کشور، نمره نخی که در بازار موجود است به ۱۲ رسیده است، در حالی که در گذشته نخ‌های پته نمره ۴۸ و بسیار ظریف بود کیفی از دوران قاجار وجود دارد که نخ آن دارای نمره ۴۸ است اما این مواد اولیه در دسترس همگان نیست و باید آن را از کشمیر وارد کنیم.

هم شال و هم نخ پته که بسیار لطیف و ظریف است یکی از ویژگی‌های شال کشمیر این است که در کارگاه‌های دستی و به شیوه های سنتی تولید می‌شود، زیرا شال پته را نمی‌توان با دستگاه‌های ماشینی تولید کرد چرا که نخ ها به قدری ظریف است که با دستگاه ماشینی پاره می‌شود.

در واقع نخ شال و نخ پته از یک جنس است، با همان نخی که شال بافته می‌شود، همان نخ رنگرزی شده و نخ‌های ظریف برای پته تولید می‌شود.

دوخت‌های اصلی پته اینگونه بود که فضای شال، باز بود اما اکنون یک بقچه پر از طرح است و هیچ جای خالی ندارد .

 

جنس نخ پته

در گذشته پته دارای یک بته جقه و یک شمسه بود و طرح‌های آن پُر نبود.

بقچه‌های حمام در وسط پارچه شمسه نداشت چرا که عروس پس از حمام روی این بقچه می‌نشست و شمسه بسیار مقدس و نمادی از آب، آتش، باد و خاک بود، به همین دلیل بقچه حمام بدون شمسه دوخته می‌شد.

ایران مملو از درخت‌های سرو چند هزار ساله به ویژه در رایِن کرمان است، به همین دلیل سرو یکی از طرح‌های پته بود، شمسه نشانه خورشید و سرو نشانه ایستادگی و استقامت بود و هر کدام از این بته جقه‌ها معنای خاص خود را دارد، بته جقه کشیده، خمیده، مادر و فرزند، قهر و آشتی.

بته جقه‌ای که یکی بزرگ و یکی کوچک بود را نشانه عظمت خدا و بته جقه کوچک را نشانه انسان می‌دانستند که سرش به پایین است و حاوی این پیام بود که اگر اوج گرفتی حواست به انسانیتت باشد، در غیر این صورت سقوط خواهی کرد. اکثر بته جقه‌ها دارای گل هستند.

گل لوتوس، هشت پَر، ۱۰ پَر و ۱۲ پَر و چون نخ‌ها ظریف بود گل‌های ۱۲ پَر را به زیبایی می‌دوختند اما اکنون با نخ‌های ضخیم نمره ۲۰ نمی‌توان این طرح‌ها را دوخت.

 

زنان ایرانی بسیار هنرمند بودند و بیش‌ترین هدف ما این است که پته‌دوزی به اصل خود بازگردد و یا حداقل به اواخر قاجار نزدیک شود».

نخ‌های مورد استفاده برای دوخت نیز پشمی است، البته در دوره‌های مختلف متفاوت بود و گاهی اوقات از نخ‌های ابریشمی برای پادشاهان استفاده می‌شد اما اصل آن نخ پشمی بوده است».

نخ پته از پشم است نمره نخ هیچ ربطی به گیاهی و شیمیایی ندارد.

هم نخ گیاهی می تواند نازک باشد و هم شیمیایی.نخ هر چه نازک تر باشد گرانتر می باشد.نخ نازک دوخت را ظریف تر و زیباتر میکند.نخ های گیاهی شرکت تعاونی پته هشت رنگ نمره ۲۰ می باشد اما نخ های جوهری بازار نمره ۱۲ و ۱۳ می باشند.نخ پته باید دولا تاب و پرتاب باشد.

 

 

خلاصه